SATUA I BALU KAJANAN TEKEN I BALU KELODAN

Ada kone tutur-tuturan satua I Balu Kajanan teken I Balu Kelodan. I Balu kelodan muani, I Balu Kajanan luh.
Kacrita I Balu Kelodan ngencebang lalang di tukade, lakar anggona ngraabin bale gede. Ni Balu Kajanan tau teken I Balu kelodan ngencebang lalang lantas palinga lalange I Balu Kelodan teken Ni Balu Kajanan tur engkebanga di glebegne. Mara I Balu Kelodan ukana nyemak lalangne, ilang lantas. Ditu lantas I Balu Kelodan ngetutang lalangne nuut cretcetan yehne. Dening keto, kema lantas aliha lalangne. Suba neked di umah Ni Balu Kajanane, dapetanga Ni Balu Kajanan sedek nyampat, lantas takonina teken I Balu Kelodan kene, “Eh Balu Kajanan, nyai ane mamaling lalang Beline?” “Sing.” “Saja nyai tusing mamaling?” “Saja, kema ja Beli natasin!” “Yen tepuk nyen dini lalang Beline, bani iis titike?” “Bani.”
Dening keto, alihina lantas lalangne, laut ampakanga jlanan glebegne, tepukina lantas lalangne ditu. “Nah Balu Kajanan, ene apa lalang Beline, jani nganti payu miis gelah nyaine.” “Nah.” Sajaan lantas iisa gelahne I Balu Kajanan, tur pejanga di sisin pancorane di duur don candunge tur pastuna, kene abetne, “Ih gelah anak, yen mai masiram Raden Mantri Kuripan, deket men gidatne!” Suba keto, kalahina lantas tur lalangne jemaka abana mulihne.
Kacrita Raden Mantri Kuripan lunga ka beji makayun masiram, kairing baan parekanne. Sasubanne rauh di beji, lantas Ida Masiram. Mara Ida maraup, lantas deketa gidatidane baan gelah anake. Beh geli lantas Ida Raden Mantri tur tulung-tulung ngandikaang parekanne ngediang. Tulungina lantas Ida baan parekanne nanging tusing sida-sida baana ngediang. Dening keto ngandika lantas Raden Mantri, “Ih parekan, yening kene, jani gelah tusing ja juari mulih, kema suba parekan dogen mulih, aturang gelah luas ngumbara. Yan tonden ilang gelah anake di gidat gelahe, sing ja nira lakar mulih.” Suba jani keto ka puri lantas parekanne. Sasubanne neked di puri, aturanga lantas saindik-indik Ida Raden Mantri ring Ida Anake Agung, lantas Ida masesangi, “Inggih Ratu Betara yening rauh pianak titange, malih pidan ja, titiang masesangi ngodalin gegeden.” Keto kone sesanginidane.
Kacrita pamargin Ida Raden Mantri rauh lantas di alase wayah, manggihin lantas Ida punyan sumaga tur mabuah nged pesan. Ngandika Raden Mantri, “Ih gelah anak, makaad malu dini di don sumagane!” Makaad lantas gelah anake. Suba keto munggah lantas Raden Mantri ngrereh buah sumaga. Suba usan ngrereh sumaga, tedun lantas Raden Mantri. Mara Ida rauh beten, buin lantas deketa gidatidane baan gelah anake.
Dening keto mamargi lantas Raden Mantri sambilanga nangis. Suba joh pamargin Ida lantas manggihin punyan juuk mabuah nged, ento lantas penek Ida, tur gelah anake genahang Ida di don juke. Suba Ida uusan ngrereh juuk, tedun lantas. Rauh beten buin deketa gidatidane baan gelah anake.
Buin lantas Ida mamargi, lantas nepukin punyan poh mabuah nged pesan. Ngandika lantas Ida Raden Mantri teken gelah anake, “Ih iba gelah anak, dini malu iba nongos di don pohe, nyen lamun ada anak nagih nuduk ulungan pohe da baanga!” “Inggih.” Mara keto munggah lantas Raden Mantri. Sasubanne rauh ba duur, lantas ngejor Ida pohe, ditu lantas gelah anake ngulah celeng, nanging tusing nyak magedi. Mawanan gedeg lantas gelah anake, deketa lantas kuping celenge. Napi malaib lantas celenge, tur gelah anake bareng palaibanga. Dening keto lantas Raden Mantri tedun tur gelisang raris Ida mantuk.
Tan kacrita di margi rauh suba di purian, beh ledang pesan kayun Aji muah Biangidane, lantas Ida Anake Agung naur sesangi ngodalin okanida tur ngawentenang rame-rame pitung dina makelonne.