Sipta bahasa Bali

Sipta bahasa bali

tutlencBlog - mempelajari kebahasaan dan kesustraan bahasa bali tidak cukup dengan waktu yang singkat, karena masih banyak yang perlu diungkap dan disampaikan. Pada kesempatan kali ini tutlenc.blogspot.com akan memaparkan mengenai Sipta Bahasa Bali (ciri-ciri atau cihna). Secara singkat sebelumnya sudah kita bahas secara garis besarnya di Basita Paribasa Bali.


Pengertian Sipta bahasa Bali

Sipta teges ipun

Sipta inggih punika wangsit utawi cihna sekala miwah niskala. Becik utawi kaon, sane wenten arti kalih suksemannyane. Sipta punika kawedarang antuk barang sane wenten ring jagate, buron miwah pripen kalih polah. Taler wenten saking bawan jagat kalih ring pakahiunan.

Sipta artinya

Sipta adalah ungkapan untuk menyatakan sebuah ciri-ciri atau petunjuk baik itu petunjuk sekala maupun Niskala. Sipta memiliki arti dan makna. Sipta diungkapkan dengan sesuatu yang ada disekitar kita, misal seperti binantang atau sifatnya. Atau bisa bisa juga dari keadaan alam sekitar.

Contoh Sipta

contoh dibawah juga kita tulis dalam bentuk Aksara Bali. Silahkan salin huruf latin ke aksara Bali di sini


contoh sipta berupa pupuh


Pupuh Ginada

Beli nyoman dewan titiang, matangi titiang mangipi, I Jayaprana lingnia alon, punapi ipian iratu, Ni Layonsari angucap, titiang ngipi umahe anyudang blabar.

ᬩᭂᬮᬶᬜᭀᬫᬦ᭄ᬤᬾᬯᬦ᭄ᬢᬶᬢ᭄ᬬᬂ᭞​ᬫᬢᬗᬶᬢᬶᬢ᭄ᬬᬂᬫᬗᬶᬧᬶ᭞​ᬇᬚᬬᬧ᭄ᬭᬡᬮᬶᬂᬦ᭄ᬬᬳᬮᭀᬦ᭄᭞​ᬧᬸᬦᬧᬶᬳᬶᬧᬶᬬᬦ᭄ᬳᬶᬭᬢᬹ᭞​ᬦᬶᬮᬬᭀᬦ᭄ᬲᬭᬷᬳᬗᬸᬘᬧ᭄᭞​ᬢᬶᬢ᭄ᬬᬂᬗᬶᬧᬶᬳᬸᬫᬳᬾᬳᬜᬸᬤᬂᬩ᭄ᬮᬩᬃ᭟​

Sadaging umahe telas, ipiang titiang mengeraris, kaon kojaranya reko, eda beli luas kauh, tan urungan beli pejah, laut ngeling, Ni layonsari sigsigan.

ᬲᬤᬕᬶᬂᬳᬸᬫᬳᬾᬢᭂᬮᬲ᭄᭞​ᬳᬶᬧᬶᬬᬂᬢᬶᬢ᭄ᬬᬂᬫᭂᬗᭂᬭᬭᬶᬲ᭄᭞​ᬓᬳᭀᬦ᭄ᬓᭀᬚᬭᬦ᭄ᬜᬋᬓᭀ᭞​ᬳᭂᬤᬩᭂᬮᬶᬮᬸᬯᬲ᭄ᬓᬳᬸᬄ᭞​ᬢᬦ᭄ᬳᬸᬭᬸᬗᬦ᭄ᬩᭂᬮᬶᬧᭂᬚᬄ᭞​ᬮᬳᬸᬢ᭄ᬗᭂᬮᬶᬂ᭞​ᬦᬶᬮᬬᭀᬦ᭄ᬲᬭᬷᬲᬶᬕ᭄ᬲᬶᬕᬦ᭄᭟​

kaketus saking: "gaguritan Jayaprana"


Pupuh Sinom

Wenten ne mawadah dulang, meka wija miwah lengis, menuh sikapa asoroh, boya tingkah banten suci, nika keanggen napi, pedanda ngandika alus, data takonang iba, pipise jua aba mai, malih matur, Pan Bongkling makita nawang.

ᬯᬾᬦ᭄ᬢᭂᬦ᭄ᬦᬾᬫᬯᬤᬄᬤᬸᬮᬂ᭞​ᬫᭂᬓᬯᬶᬚᬫᬶᬯᬄᬍᬗᬶᬲ᭄᭞​ᬫᭂᬦᬸᬄᬲᬶᬓᬧᬳᬲᭀᬭᭀᬄ᭞​ᬩᭀᬬᬢᬶᬗ᭄ᬓᬄᬩᬦ᭄ᬢᭂᬦ᭄ᬰᬸᬘᬷ᭞​ᬦᬶᬓᬓᬵᬗ᭄ᬕᬾᬦ᭄ᬦᬧᬶ᭞​ᬧᭂᬤᬦ᭄ᬤᬗᬦ᭄ᬤᬶᬓᬳᬮᬸᬲ᭄᭞​ᬤᬢᬢᬓᭀᬦᬂᬳᬶᬩ᭞​ᬧᬶᬧᬶᬲᬾᬚᬸᬯᬳᬩᬫᬳᬶ᭞​ᬫᬮᬶᬄᬫᬢᬹᬃ᭞​ᬧᬦ᭄ᬩᭀᬂᬓ᭄ᬮᬶᬂᬫᬓᬶᬢᬦᬯᬂ᭟​

Pedanda raris nartayang, kene ketatuannya cai, apan sipta uling mekelo, yan dadi jalema buin, menuhe bakal calin, sikapane anggon pamalu, mekane anggon mata, wajane kal anggon gigi, mangda ayu, yang mepekang parikrama.

ᬧᭂᬤᬦ᭄ᬤᬭᬭᬶᬲ᭄ᬦᬃᬢᬬᬂ᭞​ᬓᬾᬦᬾᬓᭂᬢᬢᬸᬯᬦ᭄ᬜᬘᬳᬶ᭞​ᬳᬧᬦ᭄ᬲᬶᬧ᭄ᬢᬳᬸᬮᬶᬂᬫᭂᬓᭂᬮᭀ᭞​ᬬᬦ᭄ᬤᬤᬶᬚᬍᬫᬩᬸᬯᬶᬦ᭄᭞​ᬫᭂᬦᬸᬳᬾᬩᬓᬮ᭄ᬘᬮᬶᬦ᭄᭞​ᬲᬶᬓᬧᬦᬾᬳᬗ᭄ᬕᭀᬦ᭄ᬧᬫᬮᬸ᭞​ᬫᭂᬓᬦᬾᬳᬗ᭄ᬕᭀᬦ᭄ᬫᬢ᭞​ᬯᬚᬦᬾᬓᬮ᭄ᬳᬗ᭄ᬕᭀᬦ᭄ᬕᬶᬕᬶ᭞​ᬫᬗ᭄ᬤᬳᬬᬸ᭞​ᬬᬂᬫᭂᬧᭂᬓᬂᬧᬭᬶᬓ᭄ᬭᬫ᭟​

Pan Bongkling kedek mangakak, uning tiang kapo mangkin, nanging kangkat tiang gaok, titiang nahen memanggihin, anak menanem sampi, tan wenten madaging legu, nanging ne panggihin titiang, tan wenten angan asiki, boya lamur, bantenge ne wawu lekad.

ᬧᬦ᭄ᬩᭀᬂᬓ᭄ᬮᬶᬂᬓᭂᬤᬾᬓ᭄ᬫᬗᬓᬓ᭄᭞​ᬳᬸᬦᬶᬂᬢᬶᬬᬂᬓᬧᭀᬫᬗ᭄ᬓᬶᬦ᭄᭞​ᬦᬗᬶᬂᬓᬗ᭄ᬓᬢ᭄ᬢᬶᬬᬂᬕᬳᭀᬓ᭄᭞​ᬢᬶᬢ᭄ᬬᬂᬦᬳᭂᬦ᭄ᬫᭂᬫᬗ᭄ᬕᬶᬳᬶᬦ᭄᭞​ᬳᬦᬓ᭄ᬫᭂᬦᬦᭂᬫ᭄ᬲᬫ᭄ᬧᬶ᭞​ᬢᬦ᭄ᬯᬾᬦ᭄ᬢᭂᬦ᭄ᬫᬤᬕᬶᬂᬍᬕᬸ᭞​ᬦᬗᬶᬂᬦᬾᬧᬗ᭄ᬕᬶᬳᬶᬦ᭄ᬢᬶᬢ᭄ᬬᬂ᭞​ᬢᬦ᭄ᬯᬾᬦ᭄ᬢᭂᬦ᭄ᬳᬗᬦ᭄ᬳᬲᬶᬓᬶ᭞​ᬩᭀᬬᬮᬫᬹᬃ᭞​ᬩᬦ᭄ᬢᬾᬗᬾᬦᬾᬯᬯᬸᬍᬓᬤ᭄᭟​

kaketus saking: "Gaguritan Bongkling"


Contoh sipta bahasa bali


  1. yening wenten bintang kukus kanten ring langite kangin, punika kocap sipta kaon
  2. Yening wenten buron alasan mekadi kidang ngranjing kadesa, punika kocap sipta kaon
  3. Yening paksi culik-culik  masuara kala wengi, nenten kasaurin olih i tuhu-tuhu, punika kocap sipta kaon
  4. Yening wenten anak nganten, raris rauh pajati, makta damar kalih pacanangan, punika taler sipta. Mekadi suksmannyane
  • damar suksmanyane manah sane galang rahayu
  • pamor suksmannyane (apuh - ampura) nunas ampura
  • base suksmanyane (sedah - serdah - sieca) nunas sueca
  • buah suksmannyane (pala - pikolih) apang mapikolih
  • temako suksmanyane (seseban - sebseb - teduh) nunas peneduh
  • gambir suksmanyane (jambe rateng - tembe) benjangan mangda puput